Nr 3/2023 Pobierz czasopismo w formacie PDF
Artykuły w aktualnym numerze:
Ewa Cisowska-Sakrajda
dr nauk prawnych, adiunkt w Centrum Badań Polityki Europejskiej Akademii Wymiaru Sprawiedliwości w Warszawie, sędzia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi. Autorka publikacji z zakresu prawa administracyjnego materialnego i procesowego, unijnej i konwencyjnej współpracy międzynarodowej w obszarze finansów publicznych, a także sytuacji administracyjno-prawnej jednostki i jej konstytucyjnych praw i wolności. Współautorka Komentarza do ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz podręcznika Doradca podatkowy w egzekucji administracyjnej, autorka monografii Wzajemna pomoc w dochodzeniu niektórych należności, laureatka nagrody Sędzia Europejski 2015 przyznawanej przez Międzynarodową Komisję Prawników.
ORCID: 0000-0001-8383-6951.
Ingerencja państwa w sferę praw i wolności jednostki w czasie stanu nadzwyczajnego
W artykule przedstawiono problematykę podstawowych praw i wolności jednostki oraz ich dopuszczalnych ograniczeń na wypadek wprowadzenia stanu nadzwyczajnego. Centralnym punktem rozważań jest konstytucyjny standard stanowienia prawa w zakresie ograniczania praw i wolności jednostki w związku z wystąpieniem zagrożenia skutkującego wprowadzeniem stanu nadzwyczajnego. Okazuje się jednak, że norma ta rodzi liczne różnice w poglądach doktryny jako niektórych dyrektyw składowych nazw. Dotyczą one w szczególności stosowania ogólnej klauzuli przedawnienia praw i wolności jednostki, zakresu zasady prawidłowej legislacji, granic dopuszczalnej ingerencji w prawa i wolność jednostki ze względu na zagrożenie dla normalnego funkcjonowania państwa. Różnorodne przesłanki konstytucyjne wprowadzania poszczególnych stanów nadzwyczajnych wpływają także na zasady ingerencji w prawa i wolność jednostki. Ostatecznie w artykule sformułowano tezę, że katalog dyrektyw ingerencji w prawo i wolność jednostki w stanach nadzwyczajnych obejmuje cztery główne grupy. Są to dyrektywy dotyczące wprowadzenia indywidualnych sytuacji nadzwyczajnych, dyrektywy dotyczące ingerencji w sferę praw i wolności jednostki na wypadek wprowadzenia jednego z tych stanów, dyrektywy ogólne dotyczące dopuszczalnej ingerencji w tę sferę oraz dyrektywy ogólne dotyczące poprawności stanowienia prawa.
przeczytaj artykuł
Tomasz Bojanowski
doktorant w Szkole Doktorskiej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie przy Katedrze Postępowania Karnego, absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Zajmuje się prawem i postępowaniem karnym oraz organami ochrony prawnej. Dotychczasowe doświadczenie zawodowe zdobywał w Departamencie Prawa Konstytucyjnego i Administracyjnego Rządowego Centrum Legislacji oraz w Instytucie Wymiaru Sprawiedliwości.
ORCID: 0000-0001-8294-0968.
Czynności operacyjno-rozpoznawcze Służby Więziennej
Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza ustawy z dnia 22 lipca 2022 r. o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw, która nadała Służbie Więziennej uprawnienia do prowadzenia czynności dochodzeniowych. Autor krótko wprowadza w specyfikę działalności śledczej Służby Więziennej oraz omawia jej ogólną istotę w oparciu o poglądy przedstawicieli doktryny. Następnie, na podstawie orzecznictwa sądów europejskich i polskiego Trybunału Konstytucyjnego, omawia standardy stosowania czynności śledczych w demokratycznym państwie prawa. W artykule przeanalizowano również pozycję i rolę nowego organu w ramach Służby Więziennej – Inspektoratu Wewnętrznego Służby Więziennej, a także uprawnienia do stosowania czynności śledczych. Artykuł kończy się wskazaniem szans i zagrożeń związanych z wprowadzanymi zmianami oraz dokonaniem ich wstępnej oceny, połączonej ze wskazaniem konieczności ich późniejszej weryfikacji.
przeczytaj artykuł
Krzysztof Madej
wicedyrektor Departamentu Dziennika Ustaw i Tekstów Jednolitych w Rządowym Centrum Legislacji. W latach 2010–2014 główny legislator w Departamencie Prawa Społecznego w Rządowym Centrum Legislacji. Członek Polskiego Towarzystwa Legislacji.
Od 2013 r. prowadzi zajęcia na aplikacji legislacyjnej. Autor publikacji z zakresu prawa społecznego oraz współautor komentarza do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Współwyróżniony Zespołową Nagrodą II stopnia Rektora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu za osiągnięcia uzyskane w dziedzinie naukowo-badawczej w 2007 r.
ORCID: 0009-0003-7061-0074.
Termin realizacji upoważnień ustawowych dla aktów wydawanych cyklicznie
W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie dotyczące sposobu interpretacji terminu wskazanego w upoważnieniu ustawowym. W pierwszej części skoncentrowano się na interpretacji polecenia „określi, w drodze rozporządzenia, w terminie”. Rozważania poświęcono temu, czy termin określony w upoważnieniu odnosi się do wydania aktu, jego ogłoszenia czy też wejścia regulacji w życie. Opisano praktykę stosowania wybranych przepisów upoważniających do wydania aktów prawnych wydawanych cyklicznie, w określonym ustawowo terminie. Wykazano brak jednolitości w zakresie interpretacji terminu określonego w upoważnieniu. Niejednokrotnie termin określony w upoważnieniu był traktowany jako termin wejścia aktu wykonawczego w życie, w innych natomiast przypadkach jednoznacznie koncentrowano się wyłącznie na fakcie ogłoszenia w dzienniku urzędowym, nie biorąc w ogóle pod uwagę możliwości wejścia przepisów w życie przed tym terminem. W drugiej części omówiono kwestię redagowania przepisów upoważniających do wydania innych aktów prawnych, w szczególności obwieszczeń i komunikatów. Wątpliwości dotyczące interpretacji terminu wskazanego w upoważnieniu ustawowym miały nieco inne podłoże, dlatego omówiono je odrębnie. W związku z wykazaniem braku konsekwencji w stosowaniu przepisów upoważniających starano się zaproponować rozwiązania pozwalające zapewnić jednolitą interpretację tych przepisów.
przeczytaj artykuł
Karina Parśniak
główny legislator w Departamencie Prawa Społecznego i Infrastruktury w Rządowym Centrum Legislacji. Zajmuje się prawem medycznym od 2014 r. Aplikację legislacyjną ukończyła w 2015 r. Członek Polskiego Towarzystwa Legislacji. Prowadzi zajęcia z oceny skutków regulacji na aplikacji legislacyjnej.
Dotychczasowe doświadczenie zawodowe zdobywała w Biurze Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych oraz Departamencie Prawnym Ministerstwa
Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
ORCID: 0009-0004-6697-9220.
Regulacje dotyczące telemedycyny w prawie polskim
Przedmiotem niniejszego artykułu jest omówienie regulacji prawnych dotyczących telemedycyny, która obecnie stanowi subsydiarny sposób udzielania świadczeń zdrowotnych w stosunku do tradycyjnego modelu polegającego na bezpośrednim kontakcie między lekarzem a pacjentem. Przepisy te przeszły istotną rewolucję, szczególnie w okresie pandemii COVID-19, o czym świadczą zaprezentowane zarówno obecne, jak i historyczne regulacje. Podjęta zostanie również próba wyjaśnienia pojęcia telemedycyny, które mimo upowszechnienia się tego rodzaju usług medycznych nie doczekało się ustawowej definicji na gruncie regulacji krajowych i przepisów prawa międzynarodowego. W artykule zostanie również poruszony obecny problem związany z wystawianiem e-recept za odpłatnością na wybrany przez pacjenta lek, nawet lek psychotropowy, wyłącznie na podstawie wypełnionej przez niego krótkiej ankiety lub wypełnionego formularza internetowego. W tym zakresie zostaną omówione regulacje zaproponowane w ostatnim czasie przez Ministerstwo Zdrowia, które zmierzają do ograniczenia tego zjawiska w praktyce. W części zawierającej podsumowanie zostaną sformułowane postulaty de lege ferenda w zakresie doregulowania obecnych przepisów w celu zwiększenia w szczególności poziomu bezpieczeństwa danych osobowych pacjenta i informacji uzyskanych w trakcie świadczeń telemedycznych, a także poziomu i jakości udzielanych świadczeń, a w rezultacie bezpieczeństwa zdrowotnego pacjentów.